Baśń o Królewnie Śnieżce wyróżnia ogromny potencjał. Przypomina on głęboką kopalnię, skrywającą wciąż niewydobyte, drogocenne złoża. Jest to historia, którą opowiedziano, napisano i sfilmowano tak wiele razy, że praktycznie każda grupa wiekowa odbiorców znajdzie dla siebie odpowiednią wersję.

Może funkcjonować jako infantylna opowieść o miłości od pierwszego wejrzenia, która za sprawą pocałunku wybudza z magicznego snu piękną niewiastę. Kiedy indziej przybiera postać thrillera z żądną krwi królową w roli głównej.

Wyjątkowość Królewny Śnieżki tkwi w jej interpretacji. Zła macocha w rzeczywistości może okazać się nieszczęśliwą, odsuniętą na dalszy plan kobietą, towarzyszką życia, zastępczą matką, król zaś zaślepionym miłością do jedynej córki, żalem po utracie pierwszej żony mężczyzną, który dał ciche przyzwolenie na rozpad nowo założonej rodziny.

Dziś chciałabym przedstawić Wam jedno z najpiękniejszych wydań mojej ulubionej baśni. Urzekło mnie nie tylko oryginalną szatą graficzną, ruchomymi, rozkładanymi elementami, ale również rozbudowaną treścią.

Sporo czasu straciłam na poszukiwanie okazyjnej ceny wspomnianego egzemplarza. W zależności od księgarni wahała się ona między 40 a 60zł. To dość sporo, nawet dla zapalonego kolekcjonera. Wielokrotnie, zaglądając do Empiku, przeglądałam zawartość sporego woluminu, ciesząc oczy wyszukanymi ilustracjami. W końcu jakimś cudem, udało mi się ją wypatrzeć na toruńskiej starówce za 20zł. Możecie sobie wyobrazić radość, wynikającą z nabycia tak wyjątkowej książki?

Pojawienie się opisywanej Królewny Śnieżki, na rodzimym rynku, zawdzięczamy warszawskiemu Wydawnictwu Wilga. O oprawę graficzną zadbali Zdenko Bašić oraz Manuel Šumberac, twórca przejmujących animacji (Waszej uwadze szczególnie polecam Clockwork Heart). Obaj panowie uchwycili zarówno piękną stronę baśni, jak i jej mroczny charakter. Każda z ilustracji wzbudza skrajne emocje, począwszy od zachwytu, nostalgii, na lęku, niepokoju, poczuciu zagrożenia skończywszy. Nie doszukacie się żadnych zbędnych, przypadkowych elementów. Każda kreska, ozdobnik, bądź przerażający detal (czaszki, dziwne mikstury, pajęczyny, czyhające potwory) zostały umieszczone w konkretnym celu- tworzą zapadającą w pamięci, wywołującą ciarki na plecach atmosferę.

Prócz charakterystycznego tła ogromną rolę odgrywają postaci, a dokładnie ich twarze. Przywodzą mi na myśl marionetki, pozbawione życia, nienaturalnie blade lalki, z oczami, które w zależności od sytuacji przypominają czarne koraliki albo ziejące pustką szparki. Dopiero ostatnia scena, prezentująca spotkanie wybudzonej ze snu Królewny oraz jej książęcego wybawcy, przynosi znaczącą odmianę. Na licach bohaterów pojawiają się rumieńce, zaś główna bohaterka wygląda jakby dopiero zaczęła oddychać pełną piersią.

Zdecydowanie za mało miejsca poświęcono kluczowemu rekwizytowi, jakim jest magiczne zwierciadło. Šumberac i Bašić ukazali je jako przerażający twór z pogranicza jawy i snu, który choć obdarza patrzącego weń człowieka subtelnym uśmiechem, skrywa w sobie iście niszczycielską moc. Do końca nie wiadomo czy jest lojalnym sługą królowej, kpiącą z jej próżności istotą czy skazanym na prawdomówność za wszelką cenę przedmiotem.

Zachwycił mnie sposób, w jaki ilustratorzy uchwycili faunę i florę. Zwierzęta wyglądają bajecznie wiarygodnie. Ich spojrzenia, zwrócone w stronę czytelnika wywierają ogromne wrażenie. Zdaje się, jakby odbiorca książki swą obecnością naruszył pewne sacrum, jakby odwrócił uwagę od rozgrywających się na kartach lektury wydarzeń.

Niewątpliwą atrakcję stanowią ruchome obrazki. Wystarczy podważyć paznokciem papierowe okiennice, by zajrzeć do wnętrza chatki krasnoludków. Przesuńcie palcem po kole, zgodnie z kierunkiem strzałem, zobaczcie, jakie stwory skryły się w pniach wiekowych drzew, lub poznajcie zawartość słoików, które w schowku trzyma macocha. Otwórzcie album rodzinny siedmiu, pracowitych braci, przeczytajcie Wielką Księgę Czarów i Zaklęć. Na samym końcu pozwólcie postaciom wyskoczyć z płaskiej powierzchni. Niech girlandy z kwiatów zawisną nad głowami Śnieżki i jej przyszłego męża.

Muszę przyznać, że Bašić i Šumberac stworzyli udany duet. Ich pomysły współgrają z sobą, korespondują z treścią, świadczą o artyzmie obu twórców.

Słowa uznania kieruję również ku Tomaszowi Śpiewakowi, autorowi tekstu. Jego rozbudowana, szczegółowa wersja Królewny Śnieżki przenosi czytelnika do świata, w którym źle wykorzystana druga szansa przynosi z sobą tragiczne skutki. W jego interpretacji macocha pełniła wcześniej rolę piastunki małej Śnieżki i swym zachowaniem ujęła władcę. Jej historia owiana jest woalką tajemnicy. Z jednej strony mamy do czynienia z nieszczęśliwą kobietą, która została odtrącona przez swojego wybranka, z drugiej zaś wiemy, że nie stroniła od obcowania z czarną magią. Czy gdyby nie musiała walczyć o względy władcy, słuchałaby odpowiedzi wszechwiedzącego lustra?

Śpiewak zrezygnował również z banalnego zakończenia, jakim był pocałunek, dzięki któremu królewna pozbyła się zalegającego w jej przełyku kawałka zatrutego jabłka. Skupił uwagę na budowaniu atmosfery, stopniowaniu napięcia, przedstawieniu historii z perspektywy zaangażowanego w losy wszystkich postaci, choć stojącego z boku, narratora. Jego tekst, daleki od infantylnych bajeczek, wzbogacony został opisami przyrody, wystroju wnętrz, a także wypowiedziami bohaterów, tworzących spójne, naturalne konwersacje bądź przemyślenia.

Zachwyci Was na nowo, bądź rozkocha w sobie po raz pierwszy. Taka jest Śnieżka, stworzona przez Tomasza Śpiewaka, Manuela Šumberaca i Zdenko Bašića. Wierzę, że uważna lektura sprawi Wam ogromną satysfakcję, przeniesie do krainy, w której dobro mimo wszystko wiedzie prym nad próżnością, zachłannością i pragnieniem zemsty.

 Królewna Śnieżka

Tekst: Tomasz Śpiewak

Ilustracje: Zdenko Bašić , Manuel Šumberac

Warszawa 2012

Wydawnictwo Wilga

Półka: książka pochodzi z mojej prywatnej kolekcji, nie została przekazana w ramach współpracy.

—————————————————————————————————

O Królewnie Śnieżce mogliście również przeczytać na moim blogu tutaj:

Królewna Śnieżka i Łowca

Drogocenne Baśnie

li_lia

W październiku 2010r. zostałam mamą. Od tamtej pory godzę domowe i macierzyńskie obowiązki ze swoją pasją- pisaniem. Klawiatura jest moją najlepszą przyjaciółką. Piszę, ponieważ czuję potrzebę okiełznania myśli za pomocą liter.

• E-mail
|
• Więcej postów (1459)